به نقل از «ایسنا»

سفرهای فضایی، سیستم ایمنی بدن فضانوردان را مختل می‌کنند

تاریخ انتشار: ۱ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۰۴۵۹۷۱

بررسی جدید پژوهشگران «دانشگاه اتاوا» نشان می‌دهد که سیستم ایمنی بدن فضانوردان در محیط فضا مختل می‌شود.

به گزارش ایسنا و به نقل از رویترز، یک پژوهش جدید نشان داده است که سفر در محیط ریزگرانشی فضا چگونه فعالیت ژن‌های موجود در گلبول‌های سفید خون را که برای سیستم ایمنی حیاتی هستند، کاهش می‌دهد. این پژوهش، شواهد فزاینده‌ای را در مورد راه‌های متعددی ارائه داده است که سفر فضایی به وسیله آنها باعث تغییر یافتن بدن انسان می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این پژوهش روی ۱۴ فضانورد انجام شد که چهار تا شش ماه را در «ایستگاه فضایی بین‌المللی»(ISS) گذرانده بودند. یافته‌های این پژوهش نشان داد که بیان ژن در سلول‌های موسوم به «لکوسیت»(Leukocyte)، با رسیدن به فضا به سرعت کاهش می‌یابد و مدت کوتاهی پس از برگشتن به زمین، به حالت عادی بازمی‌گردد.

این یافته‌ها اطلاعاتی را در مورد این موضوع ارائه می‌کنند که چرا فضانوردان در طول پرواز فضایی، مستعد ابتلا به عفونت‌ها هستند و چگونه سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با عوامل بیماری‌زا در فضا ضعیف می‌شود.

«اودت لانوویل»(Odette Laneuville)، زیست‌شناس مولکولی «دانشگاه اتاوا»(University of Ottawa) و پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: ایمنی ضعیف‌تر، خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی را افزایش می‌دهد و توانایی فضانوردان را برای انجام دادن کارهای بسیار سخت در فضا محدود می‌کند. اگر یک عفونت یا یک بیماری مرتبط با ایمنی به حالت شدید تبدیل شود که نیاز به مراقبت پزشکی دارد، فضانوردان با مشکل روبه‌رو خواهند شد زیرا در فضا دسترسی محدودی به مراقبت و دارو خواهند داشت.

لکوسیت‌ها در مغز استخوان تولید می‌شوند و در جریان خون و بافت‌ها حرکت می‌کنند. هنگامی که لکوسیت‌ها مهاجمان بدن مانند ویروس یا باکتری را شناسایی می‌کنند، پروتئین‌های آنتی‌بادی را برای حمله کردن به عامل بیماری‌زا تولید می‌کنند. ژن‌های خاصی بر انتشار چنین پروتئین‌هایی نظارت می‌کنند.

پژوهشگران، لکوسیت‌های به دست آمده از خون فضانوردان شامل ۱۱ مرد و سه زن از آژانس فضایی کانادا و ناسا را یک بار پیش از پرواز، چهار بار در ایستگاه فضایی بین‌المللی و پنج بار پس از بازگشت به زمین بررسی کردند.

این پژوهش نشان داد که بیان ۲۴۷ ژن در لکوسیت‌ها هنگام حضور در فضا، حدود یک سوم سطح طبیعی است. این اتفاق در چند روز اول حضور در فضا رخ داد اما سپس در یک سطح ثابت باقی ماند. ژن‌ها به طور معمول در عرض یک ماه پس از بازگشت فضانورد به زمین، به رفتار طبیعی خود بازگشتند.

«گای ترودل»(Guy Trudel)، متخصص توانبخشی بیمارستان اتاوا و از پژوهشگران این پروژه گفت: گلبول‌های سفید به محیط فضا بسیار حساس هستند. آنها عملکردهای ایمنی ویژه خود را برای نگهداری از سلول عوض می‌کنند. پیش از این پژوهش، ما از اختلال عملکرد سیستم ایمنی آگاهی داشتیم اما چیزی در مورد مکانیسم‌ها نمی‌دانستیم. کشف رفتار تغییریافته ژن در لکوسیت‌ها، یک گام مهم در جهت درک اختلالات ایمنی انسان در فضا است.

به گفته پژوهشگران، این رفتار تغییریافته ممکن است ناشی از پدیده‌ای به نام «تغییر مایع» باشد که طی آن، خون در غیاب کشش گرانشی زمین، از قسمت پایینی به قسمت بالایی بدن می‌رود. پژوهشگران گفتند: بعید است که دلیل این تغییر، قرار گرفتن در معرض تابش خورشیدی بیشتر در فضا بوده باشد.

ترودل خاطرنشان کرد: اقدامات جدید و ویژه‌ای مورد نیاز خواهد بود.

دانشمندان پیشتر گزارش داده بودند که فضانوردان دچار اختلال عملکرد ایمنی در فضا شده‌اند. این اختلال، با فعال شدن مجدد ویروس‌های نهفته مانند: «اپشتین بار»(Epstein-Barr)، «واریسلا زوستر»(varicella-zoster) و «هرپس سیمپلکس ۱«(Herpes simplex 1) همراه بود.

این موضوع مشخص شده است که فضانوردان هنگام حضور در فضا، ذرات ویروسی بیشتری را در مایعات بیولوژیکی خود مانند بزاق و ادرار دارند. این امر، خطر انتقال عوامل بیماری‌زا را به فضانوردان دیگری که ممکن است سیستم ایمنی آنها ضعیف شده باشد، افزایش می‌دهد.

این پژوهش که توسط آژانس فضایی کانادا تأمین مالی شده، به دنبال پژوهش ناسا انجام شده است. پژوهش ناسا که در هشتم ژوئن به چاپ رسید، گسترش فضاهایی را در مغز مورد بررسی قرار داد که حاوی مایعی برای محافظت در برابر ضربه ناگهانی و حذف مواد زائد هستند.

سایر پیامدهای منفی مستند سفر فضایی، آتروفی استخوان و عضله، تغییرات قلبی عروقی، مشکلات مربوط به سیستم تعادل در گوش داخلی و سندروم درگیرکننده چشم‌ها هستند. خطر سرطان ناشی از قرار گرفتن در معرض تشعشع بیشتر نیز یک نگرانی دیگر است.

این پژوهش، در مجله «Frontiers in Immunology» به چاپ رسید.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: سفر فضایی سیستم ایمنی فضانورد ناسا وزارت علوم وزير علوم شرکت های دانش بنیان آزمون استخدامی آموزش و پرورش مهار تورم و رشد تولید دانشگاه تهران فناوري وزارت علوم ناسا وزير علوم شرکت های دانش بنیان سیستم ایمنی لکوسیت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۴۵۹۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برای خواب خوب مقررات بگذارید

آیا شما هم این تجربه را داشته‌اید که شب‌های زیادی را صرف تلاش برای خوابیدن کنید و نگران هستید که خوابتان کافی نیست؟ و حتما می‌دانید که تنها نیستید و بسیاری از افراد این مشکل را دارند.

«مولی اتوود»، استادیار روانپزشکی و علوم رفتاری در دانشکده پزشکی جانز هاپکینز، می‌گوید: شما باید درک کنید که بدنتان به چه چیز‌هایی نیاز دارد و برای اولویت‌بندی آنها نهایت تلاش خود را بکنید و فقط خواب را به عنوان چیزی که می‌توان در زمان بیکاری به سراغ آن رفت، نبینید.

به دنبال روش‌های اثبات نشده برای به خواب رفتن و خواب ماندن نباشید. در عوض، این ترفند‌های ساده را که نشریه تخصصی «مدیکال اکسپرس» به نقل از متخصصان خواب توصیه می‌کند، امتحان کنید.

یک «منطقه حائل» ایجاد کنید

استرس ناشی از کار اجتناب ناپذیر است. سعی کنید یک منطقه حائل بین پایان روز کاری و زمان خواب خود ایجاد کنید.

کارشناسان پیشنهاد می‌کنند حدود یک ساعت قبل از خواب، وظایف شغلی و مسئولیت‌های روزانه را به حال خود رها کنید. ایمیل خود را چک نکنید، صورتحساب‌ها را پرداخت نکنید، کار‌های خانه را انجام ندهید یا بی وقفه در رسانه‌های اجتماعی وقت نگذرانید. درعوض، روتینی ایجاد کنید که در آن یک کتاب بخوانید، به یک سرگرمی بپردازید یا زمانی را با عزیزان خود بگذرانید.

دکتر «آنیس ویلسون»، استادیار عصب شناسی و پزشکی در دانشگاه بیلور می‌گوید: این به ارزش اصلی ذهن آگاهی برمی گردد. هر چیزی که به تمرکز شما کمک می‌کند و تنش زیادی مربوط به فعالیت‌های روز را از بین می‌برد، به خواب بهتر کمک می‌کند.

مراقب آنچه می‌خورید، باشید

خوردن یک وعده غذایی بزرگ درست قبل از خواب می‌تواند خواب شما را مختل کند، بنابراین سعی کنید در ساعات اولیه عصر غذا بخورید.

اتوود گفت: من می‌توانم بگویم خوردن یک وعده غذایی بزرگ به این دلیل بد است که مانند این است که درست قبل از خواب، در زمانی که قرار است همه چیز در حال خاموش شدن باشد، به بدنتان کار بزرگی بدهید تا انجام دهد.

با این حال، خیلی گرسنه به رختخواب نروید. تنقلات حاوی پروتئین یا چربی‌های سالم مانند پنیر، بادام یا کره بادام زمینی را با نان غلات کامل امتحان کنید.

از مصرف کافئین و الکل خودداری کنید

نوشیدن الکل یا اسپرسو بعد از شام ممکن است باعث ایجاد اختلال در خواب شود.

الکل می‌تواند چرخه خواب شما را مختل کند، کیفیت خواب را کاهش و احتمال بیدار شدن بیشتر در نیمه شب را افزایش دهد.

همچنین کافئین محرکی است که تاثیر «آدنوزین» (ماده‌ای شیمیایی که به احساس خواب آلودگی کمک می‌کند) را مسدود می‌کند.

به این دلایل، کارشناسان پیشنهاد می‌کنند نوشیدنی‌های کافئین دار یا گازدار خود را چند ساعت قبل از خواب مصرف نکنید.

استفاده از وسایل الکترونیکی را محدود کنید

نور تلفن‌ها و صفحه‌های کامپیوتری می‌تواند ریتم شبانه‌روزی یا ساعت داخلی بدن را که به طور طبیعی ما را از خواب بیدار می‌کند، با سرکوب ملاتونین که به خواب کمک می‌کند، مختل کند.

متخصصان می‌گویند برای محدود کردن استفاده از وسایل الکترونیکی، نیاز به نظم و اعمال قوانین شخصی دارید.

با یک متخصص صحبت کنید

اگر هیچ روشی جواب نمی‌دهد و بیش از یک ماه است که برای داشتن یک خواب خوب شبانه تلاش کرده‌اید، متخصصان می‌گویند زمان مراجعه به پزشک فرا رسیده است. این امر به ویژه اگر بی‌خوابی در عملکرد کاری یا خلق و خوی شما اختلال ایجاد کند، مهم‌تر به نظر می‌رسد.

آتوود گفت: مهم نیست که چقدر آرامش داشته باشید. در یک نقطه خاص، اگر مقدار قابل توجهی استرس وجود داشته باشد، خواب شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

منبع: ایسنا

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی بهداشت و درمان